مقدمه
رایانش ابری (Cloud Computing) در سال‌های اخیر به عنصری کلیدی در تحول دیجیتال سازمان‌ها تبدیل شده است. سه بازیگر بزرگ این عرصه—آمازون وب سرویسز (AWS)، مایکروسافت آژور (Azure) و گوگل کلود پلتفرم (GCP)—هر یک با مجموعه‌ای از خدمات، مدل‌های قیمت‌گذاری و قابلیت‌های منحصربه‌فرد، نیاز طیف گسترده‌ای از کسب‌وکارها را تأمین می‌کنند. در این مقاله، ضمن بررسی عمیق چرا و چگونه از هر یک از این پلتفرم‌ها استفاده می‌کنیم، به تمامی جنبه‌های فنی، مالی و کاربردی آن‌ها در سال ۲۰۲۵ خواهیم پرداخت.
چرا به رایانش ابری یا Cloud Computing مهاجرت می‌کنیم؟
۱. مقیاس‌پذیری (Scalability)
افزایش خودکار منابع بر اساس ترافیک و بار کاری
حذف دغدغه خرید و مدیریت فیزیکی سرورها
۲. کاهش هزینه‌ها (Cost Optimization)مدل پرداخت “Pay-As-You-Go”
امکان خرید ظرفیت از قبل با تخفیف (Reserved/Committed Use)
۳. دسترسی جهانی (Global Reach)نقاط حضور (Regions) و نواحی دسترسی (Availability Zones) در سراسر جهان
تأخیر کمتر و تجربه کاربری بهتر
۴. نوآوری سریع (Rapid Innovation)دسترسی فوری به آخرین سرویس‌های دیتابیس، هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و…
پلتفرم‌های مدیریت و توسعه یکپارچه
بررسی تخصصی انواع Cloud Computing در ابعاد کلیدی
| جنبه | AWS | Azure | Google Cloud |
|---|---|---|---|
| مقیاس‌پذیری | Auto Scaling، Elastic Load Balancing | Virtual Machine Scale Sets، Azure Front Door | Autoscaler، Cloud Load Balancing |
| روش پرداخت | On-Demand، Reserved Instances، Savings Plans | Pay-As-You-Go، Reserved VM Instances، Azure Hybrid Benefit | Pay-As-You-Go، Committed Use، Sustained Use Discounts |
| مناطق جغرافیایی | 32 Region، 100+ AZ | 70+ Region، 140+ کشور | 36 Region، 100+ Zone |
| ابزار مدیریت | CloudFormation، AWS CLI، Console | ARM Templates، Azure CLI، Portal | Deployment Manager، gcloud CLI |
| هوش مصنوعی | SageMaker، Bedrock، Inferentia/Trainium | Azure Machine Learning، OpenAI Service | Vertex AI، Gemini API، TPU v5p |
| دیتابیس | RDS، Aurora، DynamoDB | SQL Database، Cosmos DB | Cloud SQL، Spanner، Firestore |
| کانتینر | EKS، ECS، Fargate | AKS، Container Instances | GKE، Cloud Run |
| امنیت | IAM، KMS، AWS Shield/WAF | Azure AD، Key Vault، Defender | IAM، KMS، Cloud Armor/WAF |
مقایسه مدل‌های مختلف Cloud Computing در قیمت
AWS
On-Demand: پرداخت به‌ازای مصرف بدون تعهد
Reserved Instances: تا ۷۵٪ تخفیف در ازای تعهد یک تا سه‌ساله
Savings Plans: انعطاف‌پذیری بیشتر در تعهد منابع
Azure
Pay-As-You-Go: مشابه AWS
Reserved VM Instances: تا ۶۵٪ تخفیف
Azure Hybrid Benefit: استفاده از لایسنس‌های موجود ویندوز و SQL Server
GCP
Pay-As-You-Go
Committed Use Contracts: تا ۵۰٪ تخفیف در ازای تعهد یک تا سه‌ساله
Sustained Use Discounts: تخفیف‌های خودکار بر اساس میزان استفاده ماهانه
معماری و زیرساخت
AWS:
شبکه مجازی VPC با کنترل کامل بر IP، Subnet و Routing
توزیع جهانی با بیش از 245 نقطه حضور شبکه (PoP)
Azure:
Azure Virtual Network با امکانات SDN و Network Security Groups
CDN یکپارچه و ExpressRoute برای اتصالات اختصاصی
GCP:
شبکه پرسرعت مبتنی بر هسته گوگل با پشتیبانی از Private Global Fiber
Cloud Interconnect و CDN
قابلیت‌ها و سرویس‌های برجسته
۳.۱ هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
AWS SageMaker
محیط یکپارچه برای ساخت، آموزش و استقرار مدل‌ها
شتاب‌دهنده‌های Trainium و Inferentia
Azure Machine Learning
اتوماسیون چرخه حیات ML، امکانات MLOps
ادغام با OpenAI GPT و DALL·E
Vertex AI (GCP)
اتوماسیون Pipeline، AutoML، Feature Store
پردازش توزیع‌شده با TPU v5p
۳.۲ دیتابیس و تحلیل داده
AWS:
Aurora برای کارایی بالا و سازگاری MySQL/PostgreSQL
Redshift برای انبار داده تحلیلی
Azure:
Cosmos DB برای دیتابیس توزیع‌شده جهانی
Synapse Analytics برای انبار مدرن داده
GCP:
Spanner برای مقیاس‌پذیری بی‌نهایت و ACID
BigQuery برای تحلیل بدون سرور و بلادرنگ
۳.۳ کانتینر و میکروسرویس
AWS EKS/ECS/Fargate
مدیریت Kubernetes یا سرویس اختصاصی کانتینر
Azure AKS
Kubernetes مدیریت‌شده با امکان Auto-Scaling
GCP GKE
نخستین سرویس Kubernetes مدیریت‌شده در صنعت
موارد کاربرد
| نوع کسب‌وکار | پیشنهاد کلود برتر | دلیل اصلی |
|---|---|---|
| استارتاپ‌های فناوری | AWS | اکوسیستم بزرگ، مستندات گسترده، جامعه قوی |
| سازمان‌های مایکروسافتی | Azure | ادغام یکپارچه با Office 365، Active Directory |
| پروژه‌های ML/AI پیشرفته | Google Cloud | شتاب‌دهنده‌های TPU، ابزارهای AutoML |
| بازی‌های آنلاین | AWS / GCP | Global Infrastructure، APIs بلادرنگ |
| سازمان‌های دولتی | Azure | انطباق با استانداردهای ناظر داخلی و بین‌المللی |
امنیت، انطباق و حاکمیت
۱. کنترل دسترسی و هویت
AWS IAM، Azure AD، GCP IAM
۲. رمزنگاریمدیریت کلید با KMS (هر سه پلتفرم)
قابلیت Bring Your Own Key (BYOK)
۳. انطباقSOC 2, ISO 27001, GDPR, HIPAA, FedRAMP
Azure با پوشش گسترده‌تر بازارهای دولتی
۴. ابزارهای مانیتورینگ و گزارش‌گیریAWS CloudTrail / CloudWatch
Azure Monitor / Sentinel
GCP Stackdriver
عملکرد و بهینه‌سازی
عملکرد محاسباتی
AWS Graviton3 (ARM-based) برای کارایی بالا و مصرف انرژی پایین
Azure Ampere Altra VM برای بارهای ARM
GCP Tau T2A برای قیمت بهینه
ذخیره‌سازی
S3 Intelligent-Tiering (AWS)
Blob Storage lifecycle policies (Azure)
Cloud Storage Nearline/Coldline (GCP)
تجربه توسعه‌دهنده و اکوسیستم
AWS: بیش از 200 سرویس؛ بزرگ‌ترین اکوسیستم Third-Party
Azure: SDKها و ابزارهای Visual Studio؛ GitHub Copilot یکپارچه
GCP: تجربه خط فرمان ساده؛ Cloud Shell رایگان با ابزارهای پیش‌فرض
چشم‌انداز آینده (۲۰۲۵ به بعد)
۱. تمرکز بر هوش مصنوعی نسل بعدی
گسترش توانایی‌های Generative AI (Chatbots، تولید محتوا)
خودکارسازی بیشتر با MLOps و AIOps
تقویت امنیت لبه‌ای (Edge Security)
کلود ترکیبی و چندابری (Hybrid & Multi-Cloud)
لینک بین دیتاسنترهای محلی، AWS Outposts، Azure Arc، Anthos
نتیجه‌گیری
انتخاب بین AWS، Azure و Google Cloud در سال ۲۰۲۵ نیازمند تحلیل دقیق نیازهای فنی، بودجه و اهداف کسب‌وکار است.
برای نوآوری سریع: AWS به‌دلیل تنوع سرویس و جامعه پشتیبان
برای ادغام عمیق با اکوسیستم مایکروسافت: Azure
برای پروژه‌های سنگین AI/ML و تحلیل داده: GCP
هر سه پلتفرم مسیر پیشرفت دائمی را دنبال می‌کنند و بهترین انتخاب، تلفیقی از خدمات متناسب با نیاز واقعی شماست.
